Tóm tắt: Hiện nay, ngày càng xuất hiện nhiều vấn đề an ninh phi truyền thống dưới nhiều hình thức, ảnh hưởng nghiêm trọng đến an ninh chính trị và trật tự an toàn xã hội của nhiều quốc gia trên thế giới. Các vấn đề an ninh phi truyền thống tác động đến các hoạt động kinh tế - xã hội và không chỉ ở phạm vi quốc gia, Việt Nam cũng không nằm ngoài xu hướng chung đó. Trên cơ sở phân tích các quan điểm, khái niệm về các vấn đề an ninh phi truyền thống trong và ngoài nước, bài viết gợi mở một số giải pháp nhằm nâng cao khả năng đối phó các vấn đề an ninh phi truyền thống của Việt Nam hiện nay.
Nguồn: Tạp chí Khoa học xã hội (Tp. Hồ Chí Minh) - Số 10(290)2022
Tác giả: ÔNG VĂN NĂM
Tóm tắt: Dù đạt thành công trong sản lượng và có nhiều nông sản xuất khẩu đứng hàng đầu thế giới, ngành nông nghiệp Việt Nam vẫn đang đối diện với các vấn đề về chất lượng và cạnh tranh giá trị sản phẩm. Việc áp dụng các mô hình nông nghiệp xanh, nông nghiệp công nghệ cao, nông nghiệp hữu cơ, nông nghiệp sạch, nông nghiệp thuận tự nhiên là các tiếp cận nông nghiệp bền vững nhằm cải thiện phương thức canh tác và chất lượng sản phẩm trong nông nghiệp ở Việt Nam hiện nay. Tuy nhiên, nông nghiệp bền vững còn hướng đến giải quyết nhiều vấn đề xã hội như sinh kế, bản sắc địa phương, bảo vệ môi trường… Bài viết giới thiệu tổng quan về lý thuyết nông nghiệp bền vững, các mô hình, khái niệm tiếp cận về vấn đề này, trên cơ sở đó đề xuất một số khả năng áp dụng nông nghiệp bền vững ở Việt Nam thời gian tới.
Nguồn: Tạp chí Khoa học xã hội (Tp. Hồ Chí Minh) - Số 10(290)2022
Tác giả: NGUYỄN NGỌC DIỄM
Tóm tắt: Sử dụng số liệu các cuộc Tổng điều tra dân số 1989, 1999, 2009, 2019 và dữ liệu từ cuộc khảo sát năm 2022 đối với 500 hộ gia đình di cư từ Tây Nam Bộ đến khu vực nông thôn 5 tỉnh Đông Nam Bộ, bài viết phân tích đặc điểm và dự báo xu hướng của các dòng di cư từ Tây Nam Bộ đến khu vực nông thôn Đông Nam Bộ. Kết quả phân tích cho thấy, khu vực thành thị Đông Nam Bộ vẫn là nơi đến chủ yếu của người di cư từ Tây Nam Bộ. Trong khi đó, nông thôn Đông Nam Bộ lại là nơi đến chủ yếu của các hộ gia đình với sự xuất hiện đông đảo các cộng đồng di cư từ tất cả các tỉnh Tây Nam Bộ. Tuy nhiên, dưới tác động của quá trình đô thị hóa, những lợi thế về đất nông nghiệp tại nông thôn Đông Nam Bộ đang ngày càng giảm. Trong dài hạn, Tây Nguyên có thể là một điểm đến tiềm năng do vẫn còn nhiều lợi thế về đất sản xuất nông nghiệp, mật độ dân số thấp và khoảng cách địa lý cũng không quá xa Tây Nam Bộ.
Nguồn: Tạp chí Khoa học xã hội (Tp. Hồ Chí Minh) - Số 10(290)2022
Tác giả: LÊ THANH SANG - NGUYỄN NGỌC TOẠI
Tóm tắt: Giá trị của con cái là một trong những thành tố trong cấu trúc hạnh phúc gia đình của người Việt. Dưới góc nhìn hạnh phúc, từ cuộc điều tra khảo sát xã hội học về xây dựng tiêu chí gia đình hạnh phúc ở TPHCM, bài viết phân tích các giá trị của con cái (giá trị về số con, về sự hiếu thảo và yêu thương đùm bọc nhau của các con, về việc con cái sống chung với cha mẹ khi về già) là một trong những thành tố trong cấu trúc hạnh phúc gia đình của người Việt. Giá trị của con cái cùng với những giá trị khác tạo nên hạnh phúc gia đình.
Nguồn: Tạp chí Khoa học xã hội (Tp. Hồ Chí Minh) - Số 10(290)2022
Tác giả: NGUYỄN NHƯ TRANG - HOÀNG VĂN DŨNG
Tóm tắt: Qua Châu bản triều Nguyễn, bài viết trình bày một số chính sách khẩn hoang được triều Nguyễn thực thi tại Nam Kỳ (mộ dân lập đồn điền; hỗ trợ công cụ, thóc giống cho lưu dân mới đến khai khẩn; đưa tù phạm cả nước vào Nam Kỳ khai khẩn) đã góp phần mở rộng diện tích canh tác, sản lượng lúa gạo tăng, hình thành được nhiều làng, xã mới, giữ vững trị an các vùng biên giới xung yếu.
Nguồn: Tạp chí Khoa học xã hội (Tp. Hồ Chí Minh) - Số 10(290)2022
Tác giả: LÊ THỊ HUYỀN
Tóm tắt: Chúng tôi dạy Tiếng Việt cho 123 sinh viên, học viên (gọi tắt là sinh viên) nước ngoài theo học chương trình Cử nhân Việt Nam học, gồm: Thái Lan (64), Hàn Quốc (30), Đài Loan (7), Campuchia (8), Lao (6), Malaysia (4), Anh (2) và Mỹ (2). Những sinh viên này đã học tiếng Việt trước khi đến Việt Nam. Khảo sát năng lực tiếng Việt đầu vào của 123 sinh viên cho thấy họ có thể nói được tiếng Việt tương ứng với Level A của CEFR hay Novice Low, bậc 1 của ACTFL; còn năng lực viết thì thấp hơn. Trừ những bài kiểm tra học phần, chúng tôi kiểm tra tiếng Việt của các sinh viên sau mỗi 4 tuần, chỉ hai kỹ năng nghe-nói và viết. Sau 16 tuần, kết quả viết của các sinh viên chỉ khá hơn so với khảo sát ban đầu nhưng vẫn chỉ ở mức Level A, riêng năng lực nói thi có sự tiến bộ đáng kể. Chúng tôi chọn 123 sinh viên Việt Nam, ngành Sư phạm Tiếng Anh trên địa bàn TPHCM để so sánh.
Nguồn: Tạp chí Khoa học xã hội (Tp. Hồ Chí Minh) - Số 10(290)2022
Tác giả: HỒ XUÂN MAI
Tóm tắt: Cử hiền luôn là chính sách quan trọng trong việc tuyển chọn nhân tài của các triều đại phong kiến Việt Nam. Triều Tự Đức, chính sách cử hiền đặc biệt được chú trọng với hi vọng vượt qua các mối hiểm họa đến từ bên ngoài và trong nội bộ đất nước thời kỳ này. Bài viết chủ yếu sử dụng tư liệu từ Đại Nam thực lục để tìm hiểu chính sách cử hiền của triều Tự Đức, qua đó cung cấp thêm một góc nhìn về một trong những nguyên nhân dẫn đến thất bại của triều đình trước một hoàn cảnh chưa có tiền lệ trong lịch sử đất nước và khu vực.
Nguồn: Tạp chí Khoa học xã hội (Tp. Hồ Chí Minh) - Số 10(290)2022
Tác giả: LÊ THỊ VĨ PHƯỢNG
Tóm tắt: Kết quả khai quật và nghiên cứu giai đoạn 2017 - 2020 tại khu di tích Óc Eo – Ba Thê (An Giang) đã góp phần cho việc nhận thức rõ nét hơn về niên đại, vai trò của “đô thị” cổ từng tồn tại nơi đây. Nghiên cứu so sánh các nhóm hiện vật tìm thấy đã góp phần phục dựng một bức tranh sinh động về đời sống vật chất và tinh thần của cư dân cổ Óc Eo, trong đó có hoạt động thương mại qua hệ thống thương mại hàng hải quốc tế khoảng thế kỷ II - VII với nhiều khu vực ở cả phương Đông và phương Tây, từ La Mã, Tây Á, Ấn Độ, các quốc gia cổ ở Đông Nam Á cho đến Trung Quốc cổ đại.
Nguồn: Tạp chí Khoa học xã hội (Tp. Hồ Chí Minh) - Số 10(290)2022
Tác giả: NGUYỄN KHÁNH TRUNG KIÊN - PHẠM VĂN TRIỆU
|
|