Tóm tắt: Trong cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược của đồng bào Nam Bộ (1945-1954), lực lượng dân quân có vị trí, vai trò đặc biệt quan trọng. Do sớm được xây dựng, củng cố về mọi mặt, dân quân Nam Bộ đã từng bước trưởng thành, hoạt động tích cực, hiệu quả trong phối hợp với bộ đội chủ lực, bộ đội địa phương và nhân dân bảo vệ căn cứ địa, chống càn quét, bình định; đánh đồn bốt, tháp canh; đánh phá giao thông; phá hoại kinh tế địch; diệt ác, trừ gian... góp phần to lớn vào thành tích kháng chiến chung của nhân dân Nam Bộ và để lại nhiều dấu ấn đậm nét trong tiến trình cuộc kháng chiến chống Pháp.
Nguồn: Tạp chí Khoa học xã hội (Tp. Hồ Chí Minh) - Số 8(288)2022
Tác giả: ĐỖ MẠNH CƯỜNG
Tóm tắt: Trên địa bàn các tỉnh vùng cực Nam Trung Bộ (gồm Khánh Hòa, Ninh Thuận và Bình Thuận), ngoài tộc người Kinh, còn có các tộc người thiểu số tại chỗ như Chăm, Raglai, Chơ Ro… hợp thành cơ cấu dân cư đa thành phần tộc người, giàu bản sắc và giá trị truyền thống. Trong thời kỳ đổi mới đất nước, vấn đề dân tộc được chú trọng và quan tâm như là nguồn nội lực cho sự phát triển của quốc gia. Qua nghiên cứu thực tiễn, vấn đề dân tộc ở đây được trình bày theo các quan điểm lý luận và giải pháp liên quan chính sách dân tộc theo các trụ cột phát triển bền vững về kinh tế, xã hội, văn hóa, chính trị - an ninh - quốc phòng và môi trường. Trên cơ sở đó đóng góp cho quá trình xây dựng và định hướng các chính sách, giải pháp để thực hiện mục tiêu phát triển bền vững vùng.
Nguồn: Tạp chí Khoa học xã hội (Tp. Hồ Chí Minh) - Số 8(288)2022
Tác giả: PHÚ VĂN HẲN
Tóm tắt: Các nghiên cứu gần đây cho thấy vào những thế kỷ đầu Công nguyên, Óc Eo - Ba Thê từng là một “đô thị” quan trọng. Với vị trí án ngữ cửa ngõ ra biển và kết nối với nội địa qua hệ thống kênh đào, đô thị này là nơi diễn ra các hoạt động thương mại sôi động, là nơi kết nối các thương nhân từ phương Đông và phương Tây. Kết quả khai quật cũng làm xuất lộ vết tích các công trình kiến trúc cổ, những đền thờ và di tích cư trú của cư dân Óc Eo. Những hiện vật tìm được góp phần tái hiện các quan hệ văn hóa, thương mại giữa Óc Eo với phương xa như La Mã, Tây Á, Ấn Độ, Trung Hoa và các quốc gia cổ ở Đông Nam Á lục địa và hải đảo vào khoảng thế kỷ II - VI. Bài viết giới thiệu các phát hiện mới về vai trò của đô thị cổ Óc Eo và góp phần nhận diện những giá trị di sản văn hóa phục vụ cho chiến lược phát triển kinh tế - văn hóa - xã hội bền vững của tỉnh An Giang trong thời gian tới.
Nguồn: Tạp chí Khoa học xã hội (Tp. Hồ Chí Minh) - Số 8(288)2022
Tác giả: NGUYỄN KHÁNH TRUNG KIÊN
Tóm tắt: Dựa vào dữ liệu khảo sát định lượng là chính được thực hiện từ tháng 10 và tháng 11 năm 2020, bài viết phân tích về thu nhập và việc tiếp cận một số dịch vụ cơ bản của hai dân tộc thiểu số là người Khmer và người Chăm theo 10 chỉ tiêu của chuẩn nghèo giai đoạn 2016-2020. Qua phân tích cho thấy sự thiếu hụt ba loại dịch vụ cơ bản ở người Khmer và người Chăm ở TPHCM là: (i) dịch vụ nhà ở, (ii) dịch vụ giáo dục và (iii) dịch vụ y tế. Bài viết hàm ý hướng tập trung vào một số chỉ tiêu nhằm tiếp tục đẩy nhanh tiến độ giảm nghèo đa chiều và bền vững đối với người Khmer và người Chăm.
Nguồn: Tạp chí Khoa học xã hội (Tp. Hồ Chí Minh) - Số 8(288)2022
Tác giả: PHAN VĂN DỐP - NGUYỄN THỊ THANH NGA