Tóm tắt: Nghiên cứu con người và phát triển con người nói chung và đặc biệt trong chủ nghĩa Marx - Lenin nói riêng đã có từ lâu. Hiện nay rất cần tổng kết lại một lần nữa để biết thực trạng tình hình và có phương hướng nghiên cứu tiếp. Lần đầu tiên, chủ nghĩa Marx - Lenin đã đưa ra những luận điểm cơ bản khá toàn diện và sâu sắc trên lập trường duy vật biện chứng và lịch sử có tính học thuyết mới về con người, giải phóng và phát triển con người so với các triết thuyết trước đó. Tuy chưa đi sâu nghiên cứu riêng nhưng học thuyết này có vị trí trung tâm xuyên suốt trong chủ nghĩa Marx - Lenin và có ý nghĩa lý luận cơ bản, lâu dài. Các thế hệ hậu duệ đã làm phong phú sâu sắc thêm, nhưng trong thực tế vẫn có những hạn chế và khiếm khuyết đáng kể cần phải lưu ý trong quá trình này, tuy nhiên cũng không ngoại trừ nguyên nhân từ chính hạn chế trong chủ nghĩa Marx - Lenin. Ngày nay, có nhiều vấn đề đặt ra cần phát triển bổ sung học thuyết về con người, xây dựng thành một bộ phận triết học cơ bản của chủ nghĩa Marx - Lenin, một khoa học phức hợp, liên xuyên ngành về con người và phát triển con người là cơ sở lý luận, phương pháp luận cho việc nghiên cứu sâu sắc, đầy đủ hơn con người Việt Nam và phát triển xây dựng con người Việt Nam trong thời kỳ mới ngày nay và phê phán lại những quan điểm không đúng.

Nguồn: Tạp chí Khoa học xã hội (Tp. Hồ Chí Minh) - Số 3(271)2021

Tác giả: HỒ BÁ THÂM

Xem chi tiết

Tóm tắt: Công giáo xuất hiện tại Sài Gòn vào khoảng thế kỷ XVII. Sau đợt di cư năm 1954, giáo dân Công giáo ở Đông Nam Bộ không còn sự đồng nhất về nguồn gốc tộc người, thành phần chức nghiệp. Khu vực Sài Gòn-TPHCM, các cộng đồng giáo dân tụ họp lại thành từng cụm riêng, nỗ lực duy trì luồng văn hóa của mình bằng kiến trúc giáo đường, mỹ thuật tượng thờ, tang ma... nhất là việc đặt tên xứ đạo. Thông qua kết quả thống kê các kiểu đặt tên xứ đạo ở TPHCM, bài viết tìm hiểu và giải thích những yếu tố về tâm thức văn hóa của các cộng đồng qua nguồn gốc quê hương, tập quán, nghề nghiệp… của lớp giáo dân thời kỳ đầu.

Nguồn: Tạp chí Khoa học xã hội (Tp. Hồ Chí Minh) - Số 3(271)2021

Tác giả: ĐINH THIỆN PHƯƠNG

Xem chi tiết

Tóm tắt: Trong bối cảnh khủng hoảng môi trường hiện nay, việc quay trở lại quan niệm “kính úy sinh mệnh” của Phật giáo là một cách thay đổi hành vi cứu nguy môi trường. Phật giáo với giáo lý nhân quả - báo ứng là một phương pháp giáo dục luân lý đạo đức thiết thực, thực tiễn. Sự tương hợp nội tại giữa giáo lý Phật giáo với văn xuôi sinh thái đương đại đã tìm về những giải pháp cụ thể về mặt tâm hồn, tình cảm cho việc sống dung hòa sinh thái và bảo vệ vạn vật. Trong bài viết này, từ những gợi dẫn của giáo lý nhân quả báo ứng trong giáo lý Phật giáo, chúng tôi phân tích motif cốt truyện trừng phạt và motif cốt truyện quả báo trong văn xuôi sinh thái Việt Nam đương đại.

Nguồn: Tạp chí Khoa học xã hội (Tp. Hồ Chí Minh) - Số 3(271)2021

Tác giả: TRẦN THỊ ÁNH NGUYỆT - TRẦN LÊ HỒNG PHÚC

Xem chi tiết