23/01/2025
Tóm tắt:
Dựa trên kết quả khảo sát điền dã và phân tích, tổng hợp tư liệu, bài viết bàn luận về vấn đề xây dựng chữ viết của các ngôn ngữ dân tộc thiểu số (DTTS) ở Việt Nam. Trong giai đoạn hiện nay, khi lựa chọn ngôn ngữ DTTS cần được ưu tiên xây dựng chữ viết trước, có thể tập trung vào hai nhóm: 1) ngôn ngữ dân tộc phổ biến trong vùng; 2) ngôn ngữ nguy cấp, có nguy cơ bị mai một.
Khi xây dựng chữ viết ngôn ngữ DTTS, về nguyên tắc chung, cần đảm bảo tính khoa học, tính dân tộc và tính đại chúng. Về phương án kỹ thuật xây dựng chữ viết, chúng tôi cho rằng, phương án hợp lý hơn cả là xây dựng chữ viết mới theo tự dạng Latin. Đặc biệt lưu ý trong việc chọn âm tiêu chuẩn để đặt chữ viết, cần xây dựng chuẩn chính tả trên cơ sở siêu phương ngữ của ngôn ngữ dân tộc được xây dựng chữ viết. Tránh việc chọn một phương ngữ hay thổ ngữ nhất định làm đại diện để quy định chuẩn chính tả cho cả ngôn ngữ của dân tộc.
Từ khóa: ngôn ngữ dân tộc thiểu số, chữ viết, chuẩn chính tả
VŨ THỊ SAO CHI - NGUYỄN ĐỨC TỒN
Tạp chí Khoa học xã hội Thành phố Hồ Chí Minh - Số 1(322)2025